Αυτή τη στιγμή, ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού δεν είναι ιάσιμος, αλλά με τη σωστή θεραπεία, η ανάπτυξη του καρκίνου μπορεί να περιοριστεί, ώστε πολλοί ασθενείς να έχουν παρατεταμένη επιβίωση με καλή ποιότητα ζωής. Επομένως, είναι σημαντικό να εντοπιστεί και να ξεκινήσετε τη θεραπεία όσο το δυνατόν νωρίτερα1.
Το προσδόκιμο ζωής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Κάθε ασθενής και ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να εξελιχθεί ο καρκίνος του είναι διαφορετικός, ωστόσο, οι θεραπείες συνεχίζουν να εξελίσσονται και περισσότεροι άνθρωποι ζουν για μεγαλύτερο διάστημα με μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Ο γιατρός σας θα είναι σε θέση να σας μιλήσει για το τι να περιμένετε.
Θα χρειαστεί να επισκεφτείτε το νοσοκομείο αρκετές φορές για χορήγηση θεραπείας, διενέργεια εξετάσεων, ραντεβού με μέλη της ιατρικής ομάδας στους οποίους έχει ανατεθεί η παρακολούθηση της θεραπευτικής πορείας σας καθώς και με άλλους ειδικούς, όπως διαιτολόγους ή ψυχολόγους αν χρειάζεται. Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον γιατρό σας για όλες τις θεραπευτικές επιλογές σας και πόσο συχνά μπορείτε να πηγαίνετε στο νοσοκομείο. Να θυμάστε – επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες μεταξύ των επισκέψεων στο νοσοκομείο. Θα πρέπει επίσης να επικοινωνήσετε μαζί τους εάν παρατηρήσετε νέα συμπτώματα.
Η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι σημαντική για τη γενική υγεία σας. Ωστόσο, πιθανές παρενέργειες της θεραπείας, όπως η κούραση και ο πόνος, μπορεί να αλλάξουν το πως αισθάνεστε και το τι μπορείτε να κάνετε. Μιλήστε με τον γιατρό σας για το τι μπορείτε να κάνετε για να ανακουφιστούν τα συμπτώματα ώστε να συνεχίσετε να κάνετε ό,τι έχει μεγαλύτερη σημασία για εσάς.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την επιλογή της θεραπείας που είναι κατάλληλη για εσάς και είναι σημαντικό να είστε σωστά ενημερωμένοι σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις πηγές σε αυτόν τον ιστότοπο για να εξετάσετε τι θέλετε πραγματικά από τη θεραπεία σας και στη συνέχεια να μιλήσετε με τον γιατρό ή τα άλλα μέλη της ιατρικής ομάδας που σας έχει αναλάβει.
Μπορείτε ακόμα να απολαύσετε τις διακοπές σας, αλλά είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με ένα μέλος της ιατρικής ομάδας σας πριν φύγετε – ειδικά εάν έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία ή εάν επιθυμείτε να ταξιδέψετε στο εξωτερικό. Θυμηθείτε να πάρετε μαζί σας επαρκή ποσότητα από τα συνταγογραφούμενα φάρμακά σας και να ελέγξετε την ιατρική σας ασφάλιση.
Μπορεί να είναι δύσκολο μερικές φορές να θυμάστε όλα όσα σας λέει ο γιατρός ή τα άλλα μέλη της ιατρικής ομάδας κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης – επομένως είναι καλή ιδέα να φέρετε κάποιον μαζί σας. Πάρτε κάποιον που μπορεί να σας υποστηρίξει, όπως έναν φίλο ή ένα μέλος της οικογένειάς σας. Να θυμάστε ότι οι Επαγγελματίες Υγείας είναι εκεί για να σας βοηθήσουν – και θα χαρούν να δουν ότι έχετε κάποια επιπλέον φροντίδα από φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα.
Ο προχωρημένος καρκίνος του μαστού συναντάται όταν τα κύτταρα του όγκου του μαστού έχουν εξαπλωθεί πέρα από το μαστό σε άλλα μέρη ή όργανα του σώματος. Εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη ή όργανα του σώματος μπορεί επίσης να ονομαστεί μεταστατικός, δευτεροπαθής ή καρκίνος σταδίου IV1.
Ο καρκίνος του μαστού έχει διάφορους υπότυπους. Είναι σημαντικό για τον γιατρό σας να προσδιορίσει τον υπότυπό σας, επειδή αυτός καθορίζει τη πρόγνωση της νόσου και τον τρόπο διαχείρισης του καρκίνου. Η γνώση του υπότυπου του καρκίνου σας θα σας βοηθήσει επίσης να κατανοήσετε για ποιες θεραπείες μπορεί να πληροίτε τις προϋποθέσεις.
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το πού και σε τί έκταση μπορεί να έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος και μπορεί επίσης να διαφέρουν σε κάθε ασθενή. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στα οστά, πονοκεφάλους, επίμονο ξηρό βήχα, κόπωση και/ή απώλεια βάρους2,3.
Εάν εμφανίσετε νέα συμπτώματα ή αλλαγές στα συμπτώματά σας, ενημερώστε τον γιατρό σας.
Η μετάσταση (καρκινικά κύτταρα που εξαπλώνονται σε άλλα μέρη του σώματος) συμβαίνει όταν τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται και χρειάζονται περισσότερο χώρο και θρεπτικά συστατικά4,5. Αν και το ανοσοποιητικό σύστημα θα επιτεθεί σε αυτά τα κύτταρα, μερικά θα ξεφύγουν και θα αναπτυχθούν σε άλλη περιοχή του σώματος6. Είναι άγνωστο το γιατί κάποιοι άνθρωποι κάνουν μεταστάσεις και κάποιοι άλλοι όχι7.
Ορισμένα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού έχουν αναπτυχθεί και είναι αποτελεσματικά για συγκεκριμένους υπότυπους. Για παράδειγμα, υπάρχουν φάρμακα ειδικά κατασκευασμένα για καρκίνους που υπερεκφράζουν το γονίδιο HER2 (HER2-θετικοί).
Ενδέχεται να έχουν αλλάξει. Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα λάβει υπόψιν του τον υπότυπο το καρκίνου σας και τους διαθέσιμους θεραπευτικούς παράγοντες. Στη συνέχεια, μπορείτε να συζητήσετε μαζί τις επιλογές για να βρείτε μια θεραπεία που είναι η ιδανικότερη για εσάς.
Δεν ανταποκρίνονται όλοι με τον ίδιο τρόπο στη θεραπεία. Ορισμένες θεραπείες μπορεί να είναι ακατάλληλες ανάλογα με τους βιολογικούς παράγοντες, όπως το οικογενειακό ιστορικό, ό υπότυπος του καρκίνου ή άλλους παράγοντες, όπως η καταλληλότητα για χειρουργική επέμβαση.
Η αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο έχετε ανταποκριθεί σε προηγούμενες θεραπείες είναι πολύτιμη πληροφορία που θα βοηθήσει το γιατρό σας να προσδιορίσει ποια φάρμακα θα χρησιμοποιήσετε στο μέλλον. Για παράδειγμα, εάν ο καρκίνος επανέλθει παρά τη χρήση μιας συγκεκριμένης ορμονικής θεραπείας που λάβατε όταν είχατε πρώιμο καρκίνο του μαστού, ο γιατρός σας μπορεί να αποφασίσει να δοκιμάσει μια διαφορετική προσέγγιση με μια εναλλακτική ορμονική θεραπεία ή ακόμα και χημειοθεραπεία στο μεταστατικό στάδιο της νόσου.
Καθώς η εμμηνόπαυση φυσιολογικά αλλάζει την ισορροπία των ορμονών στο σώμα σας, ο γιατρός σας μπορεί να χρειαστεί να επανεξετάσει φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία του ορμονοθετικού καρκίνου του μαστού, επειδή αυτά δρουν με διαφορετικούς τρόπους.
Η χημειοθεραπεία είναι επί του παρόντος μια συχνά χρησιμοποιούμενη επιλογή για τους περισσότερους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, συνιστάται να μιλήσετε με τον γιατρό σας για όλες τις διαθέσιμες θεραπείες.
Αυτό εξαρτάται από το θεραπευτικό σχήμα στο οποίο έχετε συμφωνήσει εσείς και ο γιατρός σας και από το πόσο καλά ανταποκρίνεται το σώμα σας. Στα ραντεβού σας, μπορείτε να το συζητήσετε με τον γιατρό σας.
Οι θεραπείες μπορεί να δρουν διαφορετικά και να προκαλούν διαφορετικές παρενέργειες σε διαφορετικούς ασθενείς και δεν επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι από τις περενέργειες με τον ίδιο τρόπο. Είναι σημαντικό να συζητήσετε και να διερευνήσετε όλες τις διαθέσιμες θεραπείες με τον γιατρό σας για να βρείτε μια θεραπεία που λειτουργεί καλύτερα για εσάς.
Οι παρενέργειες ποικίλλουν ανάλογα με τη θεραπεία και από άτομο σε άτομο. Θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας εάν αντιμετωπίζετε ανεπιθύμητες ενέργειες και εκείνος θα τις συζητήσει μαζί σας.
Ο γιατρός σας θα σας εξηγήσει τις επιλογές θεραπείας, πώς μπορεί να λειτουργήσουν για εσάς και τις πιθανές παρενέργειές τους κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας. Ο βαθμός στον οποίο θα συμμετάσχετε στην απόφαση θεραπείας σας εξαρτάται από εσάς. Ίσως προτιμήσετε να το σκεφτείτε, να μιλήσετε με την οικογένεια και τους φίλους σας και μετά να αποφασίσετε ποια επιλογή είναι η καλύτερη για εσάς μαζί με τον γιατρό σας.
Βιβλιογραφία
1. Cleveland Clinic. Metastatic Breast Cancer. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21497-metastatic-breast-cancer Accessed June 2024
2. Breastcancer.org. Metastatic Breast Cancer https://www.breastcancer.org/types/metastatic Accessed June 2024
3. American Cancer Society. Managing Advanced Cancer. https://www.cancer.org/cancer/managing-cancer/advanced-cancer/managing-symptoms.html Accessed June 2024
4. Cancer Net. What is Metastasis? <https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/cancer-basics/what-metastasis Accessed June 2024>
5. Canadian Cancer Society. How cancer starts, grows and spreads. https://cancer.ca/en/cancer-information/what-is-cancer/how-cancer-starts-grows-and-spreads Accessed June 2024
6. Messerschmidt JL, Prendergast GC, Messerschmidt GL. How Cancers Escape Immune Destruction and Mechanisms of Action for the New Significantly Active Immune Therapies: Helping Nonimmunologists Decipher Recent Advances. Oncologist, 21(2):233-43, 2016. doi: 10.1634/theoncologist.2015-0282
7. Living Beyond Breast Cancer. https://www.lbbc.org/about-breast-cancer/types-breast-cancer/metastatic-breast-cancer/lung-metastases Accessed June 2024