Εάν έχετε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού, ο γιατρός σας θα πρέπει να διερευνήσει κάποια κλινικά και βιολογικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τον καρκίνο σας, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου και του υπότυπου του όγκου σας. Αυτές οι πληροφορίες θα βοηθήσουν να καθοριστεί ποια θεραπεία μπορεί να είναι πιο ωφέλιμη για εσάς.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που θα εξετάσει ο γιατρός σας πριν αποφασίσει ποιες θεραπευτικές επιλογές θα ήταν κατάλληλες για εσάς.
Μπορείτε να βρείτε μερικές από τις βασικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζει, ως απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις.
Οι ορμόνες είναι χημικοί αγγελιοφόροι που παράγονται από κύτταρα σε ένα μέρος του σώματος για να βοηθήσουν στη ρύθμιση των κυτταρικών λειτουργιών σε άλλα μέρη του σώματος. Μόλις παραχθούν, οι ορμόνες μεταφέρονται στους προορισμούς τους μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και συνδέονται με συγκεκριμένες πρωτεΐνες, που ονομάζονται υποδοχείς, στην επιφάνεια των κυττάρων-στόχων1.
Οι ορμόνες ‘οιστρογόνα’ και ‘προγεστερόνη’ παράγονται φυσικά στο σώμα. Τα φυσιολογικά κύτταρα του μαστού και ορισμένα καρκινικά κύτταρα του μαστού έχουν υποδοχείς στους οποίους συνδέονται τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη και βασίζονται σε αυτές τις ορμόνες για να αναπτυχθούν. Εάν ο τύπος του καρκίνου του μαστού σας είναι θετικός σε ορμονικούς υποδοχείς (ορμονοθετικός) αυτό σημαίνει οτι διεγείρεται από μια ή και τις δυο από αυτές τις ορμόνες, άρα πρόκειται για ορμονοευαίσθητο καρκίνο. Επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζετε την κατάσταση των ορμονικών υποδοχέων του καρκίνου του μαστού σας (που αναφέρεται επίσης ως “βιολογία του όγκου”). Εάν ο καρκίνος του μαστού σας είναι ορμονοθετικός, συγκεκριμένες θεραπείες μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της παροχής οιστρογόνων στον όγκο ή να εμποδίσουν τις επιδράσεις τους1.
Πρωτοπαθής είναι ο όγκος που αναπτύσσεται στην αρχική θέση πριν ξεκινήσει η τυχόν εξέλιξή του σε μεταστατικό καρκίνο4. Είναι σημαντικό να εκτιμηθεί το μέγεθος του πρωτοπαθούς όγκου, καθώς το μέγεθος του όγκου μπορεί να επηρεάσει τα πιθανά αποτελέσματα της θεραπείας5.
Ο τοπικά προχωρημένος καρκίνος του μαστού είναι όγκοι οποιουδήποτε μεγέθους που έχουν προχωρήσει πέρα από τον μαστό στο θωρακικό τοίχωμα αλλά δεν έχουν εξαπλωθεί ακόμη πέρα από τους λεμφαδένες της εν λόγω περιοχής. Με άλλα λόγια, έχει επεκταθεί τοπικά αλλά δεν έχει κάνει μετάσταση7.
Είναι σημαντικό οι γιατροί να γνωρίζουν εάν κάποιος ασθενής είχε καρκίνο του μαστού στο παρελθόν επειδή αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει τον τρόπο διαχείρισης του καρκίνου. Η ιατρική ομάδα θα πρέπει να δημιουργήσει ένα πλήρες ιστορικό και να εξακριβώσει πόσο καιρό ήσασταν ελεύθεροι νόσου ως αποτέλεσμα προηγούμενης θεραπείας, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την επιλογή της τρέχουσας θεραπείας σας.
Μπορεί να υπάρχουν ορισμένα γενικά συμπτώματα - όπως κόπωση ή απώλεια όρεξης - αλλά είναι σημαντικό να προσδιορίσετε πιο συγκεκριμένα σημάδια και συμπτώματα, επειδή μπορεί να δώσουν ενδείξεις σχετικά με το σημείο εξάπλωσης του καρκίνου και την κατάλληλη θεραπεία. Για παράδειγμα, το πρήξιμο στη μασχάλη μπορεί να υποδηλώνει ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες. Ο πόνος στα οστά μπορεί να υποδηλώνει οστική μετάσταση. Ο ίκτερος και η πρησμένη κοιλιά μπορεί να υποδηλώνουν εξάπλωση στο ήπαρ. Η διάρκεια των συμπτωμάτων και η προηγούμενη διερεύνηση θα βοηθήσουν στον προσδιορισμό της διάγνωσης, του βαθμού εξέλιξης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσετε μπορεί να μην προκαλούνται από τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού14.
Εάν εμφανίσετε συμπτώματα, μιλήστε με τον γιατρό σας.
Η συνιστώμενη θεραπεία μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία16. Η ηλικία μπορεί επίσης να επηρεάσει το πού είναι πιθανό να εξαπλωθεί ο καρκίνος17.
Η εμμηνόπαυση δεν αυξάνει από μόνη της τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, αλλά τα ποσοστά καρκίνου γενικά αυξάνονται με την πάροδο της ηλικίας18. Ο λόγος για τον οποίο οι γιατροί πρέπει να γνωρίζουν για την κατάσταση της εμμηνόπαυσης είναι ότι η θεραπεία μπορεί να είναι διαφορετική για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες σε σύγκριση με εκείνες που δεν έχουν ακόμη περάσει στην εμμηνόπαυση19. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες με ορμονοθετικό καρκίνο, επειδή τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης αλλάζουν κατά την εμμηνόπαυση20.
Βιβλιογραφία
1. National Cancer Institute. Hormone Therapy for Breast Cancer Fact Sheet. https://www.cancer.gov/types/breast/breast-hormone-therapy-fact-sheet#:~:text=Adjuvant%20therapy%20for%20early%2Dstage,this%20use%20in%20postmenopausal%20women. Accessed June 2024
2. Breastcancer.org. HER2 Status. https://www.breastcancer.org/pathology-report/her2-status Accessed June 2024
3. Chen JQ, Russo J. ERalpha-negative and triple negative breast cancer: molecular features and potential therapeutic approaches. Biochim Biophys Acta. 2009 Dec;1796(2):162-75. doi: 10.1016/j.bbcan.2009.06.003
4. National Institutes of Health. Cancer Diagnosis. https://training.seer.cancer.gov/disease/diagnosis/ Accessed June 2024
5. Provencher, L., Diorio, C., Hogue, J-C., Doyle, C. Jacob, S. (2012). Does breast cancer tumor size really matter that much? Breast (Edinburgh, Scotland). 21. 682-5. 10.1016/j.breast.2012.07.003.
6. Ji F, Xiao WK, Yang CQ, Yang M, Zhang LL, Gao HF, Lin YF, Zhu T, Cheng MY, Li WP, Pan WJ, Zhuang XS, Wang K. Tumor location of the central and nipple portion is associated with impaired survival for women with breast cancer. Cancer Manag Res. 2019 Apr 9;11:2915-2925. doi: 10.2147/CMAR.S186205
7. Giordano SH. Update on locally advanced breast cancer. Oncologist. 2003;8(6):521-30. doi: 10.1634/theoncologist.8-6-521
8. Breastcancer.org. Metastatic breast cancer. https://www.breastcancer.org/types/metastatic Accessed June 2024
9. Cleveland Clinic. Metastatic Breast Cancer
"https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21497-metastatic-breast-cancer /Accessed June 2024
10. American Cancer Society. Treatment of Stage IV (Metastatic) Breast Cancer. https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/treatment/treatment-of-breast-cancer-by-stage/treatment-of-stage-iv-advanced-breast-cancer.html Accessed June 2024
11. Lee SH, Kim YS, Han W, Ryu HS, Chang JM, Cho N, Moon WK. Tumor growth rate of invasive breast cancers during wait times for surgery assessed by ultrasonography. Medicine (Baltimore). 2016 Sep;95(37):e4874. doi: 10.1097/MD.0000000000004874
12. Make 2nds Count. About Secondary Breast Cancer. https://make2ndscount.co.uk/about-secondary-breast-cancer Accessed June 2024
13. Johnston SJ, Cheung KL. Endocrine Therapy for Breast Cancer: A Model of Hormonal Manipulation. Oncol Ther. 2018 Dec;6(2):141-156. doi: 10.1007/s40487-018-0062-x
14. Breast Cancer Now. Secondary breast cancer symptoms. https://breastcancernow.org/about-breast-cancer/secondary-breast-cancer/secondary-breast-cancer-symptoms/ Accessed June 2024
15. Nechuta S, Lu W, Zheng Y, Cai H, Bao PP, Gu K, Zheng W, Shu XO. Comorbidities and breast cancer survival: a report from the Shanghai Breast Cancer Survival Study. Breast Cancer Res Treat. 2013 May;139(1):227-35. doi: 10.1007/s10549-013-2521-2
16. B Jackson E, Gondara L, Speers C, Diocee R, M Nichol A, Lohrisch C, A Gelmon K. Does age affect outcome with breast cancer? Breast. 2023 Aug;70:25-31. doi: 10.1016/j.breast.2023.06.001
17. Pretzsch E, Nieß H, Bösch F, et al. Age and metastasis - How age influences metastatic spread in cancer. Colorectal cancer as a model. Cancer Epidemiol. 2022;77:102112. doi:10.1016/j.canep.2022.102112
18. Surakasula A, Nagarjunapu GC, Raghavaiah KV. A comparative study of pre- and post-menopausal breast cancer: Risk factors, presentation, characteristics and management. J Res Pharm Pract. 2014 Jan;3(1):12-8. doi: 10.4103/2279-042X.132704
19. Kocaöz S, Korukluoğlu B, Parlak Ö, Doğan HT, Erdoğan F. Comparison of clinicopathological features and treatments between pre- and postmenopausal female breast cancer patients - a retrospective study. Prz Menopauzalny. 2019 Jun;18(2):68-73. doi: 10.5114/pm.2019.85786
20. Johns Hopkins Medicine. Introduction to Menopause. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/introduction-to-menopause Accessed June 2024
21. Kim J, Choi WJ, Jeong SH. The effects of physical activity on breast cancer survivors after diagnosis. J Cancer Prev. 2013 Sep;18(3):193-200. doi: 10.15430/jcp.2013.18.3.193
22. Sarah Bush Lincoln. CANCER TREATMENT AND EXERCISE. https://www.sarahbush.org/services/regional-cancer-center/cancer-conditions/cancer-treatment-and-exercise/Accessed June 2024